Nie jest to odrębna jednostka chorobowa a zespół czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz cukrzycy typu II.

Do rozpoznania zespołu metabolicznego, wykorzystuje się jedne z dwóch wytycznych:
– Kryteria ATP III (wyniki amerykańskiego raportu Adult Treatment Panel III) obecność co najmniej 3 kryteriów: otyłość brzuszna; stężenie triglicerydów 150mg/dl; stężenie frakcji HDL cholesterolu we krwi u mężczyzn <40mg/dl i <50mg/dl; ciśnienie tętnicze 130/85 mmHg;  stężenie glukozy na czczo 110 mg/dl lub cukrzyca typu 2,
– Kryteria IDF (International Diabetes Federation) stwierdzenie otyłości brzusznej i dodatkowo współistnienie 2 nieprawidłowości: stężenie triglicerydów 150mg/dl; stężenie frakcji HDL cholesterolu we krwi u mężczyzn <40mg/dl i <50mg/dl; ciśnienie tętnicze 130/85 mmHg;  stężenie glukozy na czczo 100 mg/dl lub cukrzyca typu 2.